Yedi Uyurlar Mağarası, Hristiyanlık ve İslamiyet inancında önemli bir yere sahip olan yedi uyurların kaldığına inanılan mağaradır. Ashab-ı Kehf olarak bilinen Yedi Uyurlar’ın mağarasına, günümüzde farklı coğrafyalarda rastlamak mümkün. Mersin’de bulunan Yedi Uyurlar Mağarası içlerinde en ünlüsüdür.
Efes’te ki yedi uyurlar mağarası, Bizans döneminde mezar kilisesi haline getirilmiş, putperestlerin zulmünden kaçan yedi Hristiyan gencin Panayır Dağı eteklerinde sığındıkları mağaradır.
Dünya üzerinde ilgili mağaranın kendi sınırları içinde olduğunu iddia eden 33 kent olmasına karşın Hristiyan kaynaklarının çoğuna göre kent, hristiyanlarca kutsal sayılan Efes’tir.
Türkiye’de Yedi Uyuyanlar Mağarası olarak en çok bilinen ve ziyaret edilen mağara ise dönemin önemli bir merkezi ve St. Paul’ün doğum yeri olan Tarsus’takidir.
Yedi Uyurlar inancı başta Hristiyanlık olmak üzere İslamiyet’te de bulunur. Maximilian, Lamblicus, Martinian, John, Dionysius, Exacustodianus ve Antoninus isimlerini taşıyan Yedi Uyurlar, Hristiyan oldukları için zulme uğrar. İdama mahkum edilen yedi genç kaçıp Yedi Uyurlar Mağarasına saklanır. İnanışa göre saklandıkları bu mağarada uykuya dalan Maximilian, Lamblicus, Martinian, John, Dionysius, Exacustodianus ve Antoninus diğer adıyla Yedi Uyurlar, 200 yıldan daha uzun bir süre burada uyur. Lamblicus’un mağaradan çıkıp kent merkezine gitmesiyle gerçeği öğrenir.
Yedi Uyurlar inancı Hristiyanlıkta gibi İslamiyet’te de yer almaktadır. Kur’an-ı Kerim’de Kehf suresi Yedi Uyurlar hadisesine de değinir. 118 ayetten oluşan Kehf Suresi’nde Yedi Uyurlar olayı anlatılmaktadır.
Efes’te 1927-1928 yılları arasında yapılan bir kazı sonucunda 5. ve 6. yüzyıla ait olan mezarlar bulunmuştur. Yedi Uyuyanlar’a ithaf edilmiş yazıtlar hem mezarlarda hem de kilise duvarlarında bulunmaktadır.